بلایی که رسانه ملی بر سرمان می آورد

با پیشرفت فناوری و ابزارهای ارتباطی، کمتر خانه‌ای را می‌توان پیدا کرد که در آن حداقل تلویزیون وجود نداشته باشد. این رسانه با حضور گسترده در میان افراد جامعه و با پخش برنامه‌های مختلف و سرگرم‌کننده اکثریت مخاطبان را به خود جذب کرده و توانسته در محمل گرم خانواده‌ها جایگاه ویژه‌ای برای خود پیدا کند.

ازآنجا که این ابزار ارتباطی ویژگی‌های خاصی نظیر متنوع بودن قالب‌های برنامه‌سازی، تعداد بالای مخاطبان، قدرت تأثیرگذاری زیاد و محتوای نزدیک‌تر به واقعیت دارد، تنها یک وسیله سرگرم‌کننده محسوب نمی‌شود بلکه این رسانه بزرگ‌ترین دستگاه فرهنگی و ارتباطی کشور است که بانفوذ گسترده در میان مخاطبان می‌تواند ارزش‌ها و هنجارهای خاصی را در جامعه گسترش داده و باعث شکل­گیری فرهنگ و آدابی خاص در میان افراد شود.

در کشور جمهوری اسلامی ایران قرار است تلویزیون یک دانشگاه و مدرسه عمومی باشد که مردم را با مبانی و آموزه‌های دینی آشنا کند و ارزش‌ها و اصول اسلامی و انقلابی را در میان مردم گسترش ‌دهد.

مقام معظم رهبری می‌فرمایند: «صدا و سیما در جمهوری‌ اسلامی‌، باید وسیله‌ای‌ برای‌ سوق‌ دادن‌ مردم‌ به‌ فرهنگ‌ اسلامی‌ و ابزاری‌ برای‌ معرفت‌ و آشنایی‌ مردم‌ با درخشندگی­های‌ اسلامی‌ و انسانی‌ باشد. جز این‌ وظیفه‌ای‌ ندارد و اگر مواردی‌ بود که‌ برخلاف‌ این‌ هدف‌ وارد صدا و سیما شد، نباید پخش‌ کنند. هنرمندان‌ و نویسندگان‌ و گویندگان‌ و مجریان‌ و کارگردانان‌ و هنرپیشگان‌ و همه‌ و همه‌، باید دست‌ به‌ دست‌ هم‌ بدهند تا این‌ مفاهیم‌ اسلامی‌ ارزشمند و درخشنده‌ را در صورت‌ برنامه‌های‌ هنری‌ بسازند تا مردم‌ از آن ها تعلیم‌ بگیرند.» (در دیدار پزشکان و پرستاران در سال ۱۳۶۸)

عفاف ابعاد و مصادیق مختلفی دارد که ازجمله آن‌ها می­توان به عفت در گفتار و کلام، عفت در شهوت، عفت در نگاه، عفت در پوشش اشاره کرد؛ «عفت در نگاه» به معنای خویشتن­داری و فروبستن چشم از حرام و ندیدن هر آنچه نادیدنی است. نگاه عفیف آن نگاهی است که در آن شهوت و هواهای نفسانی راه نداشته باشد و در هنگام برخورد با محرمات، چشم، خود را بر آن‌ها ببندد. نگاه‌های طولانی به نامحرم نداشتن، چشم بر زینت و آرایش زنان بستن، با شهوت نگاه نکردن از مصادیق عفت در نگاه است.

نگاه و حفظ چشم از محرمات از اهمیت بالایی برخوردار است به حدی که آلودگی و فساد در نگاه، فحشا و گناه­های دیگر را به دنبال می‌آورد و حفظ آن نشانه پرهیزکاری و تقوای فرد است.

بنابراین برای داشتن جامعه­ای پاک و سالم به‌دوراز هرگونه زشتی و آلودگی لازم است که در کنار دیگر مفاهیم و ارزش‌های اسلامی، به مفهوم عفاف خصوصاً عفت در نگاه پرداخته و آن را در جامعه گسترش داد.

یکی از نهادهایی که در امر ترویج عفتِ در نگاه می‌تواند نقش مؤثری ایفا کند رسانه ملی است؛ این رسانه­ی قدرتمند ابزاری برای ترویج و اشاعه هر مطلب، ارزش یا ضد ارزش است، لذا در ترویج یا کمرنگ کردن این فضیلت اخلاقی در جامعه نیز می­تواند نقش داشته باشد.

تلویزیون به‌عنوان یک رسانه دیداری و شنیداری با شناخت صحیح از دین و ارزش‌های دینی و تعیین راهبردها و راهکارهای مناسب و برنامه‌ریزی­هایی‌ در این زمینه، می­تواند از طریق تصویر و نمایش، مخاطبانش را با مفهومی چون عفت در نگاه آشنا کند.

وقتی بینندگان در تلویزیون شاهد باشند که مجری و کارشناس زن و مرد با رعایت حریم بین نامحرمان با یکدیگر صحبت می‌کنند و در هنگام گفتگو به‌صورت یکدیگر خیره نمی­شوند و نگاه­های ممتد و طولانی ندارند، خودبه‌خود این نحوه برخورد با نامحرم در ذهن آن‌ها نهادینه می‌شود.

حضور بازیگران بامتانت و وقار، بدون آرایش به همراه حجاب مناسب درصحنه تلویزیون، نشان دادن روابطی سالم در میان زن و مرد بازیگر، پرهیز از نشان دادن چهره­های آرایش کرده با نمای بسته و نزدیک، نشان ندادن نگاه­های عاشقانه در فیلم‌ها با نمای بسته و … همه و  همه باعث می‌شود که چشم بیننده­ی تلویزیون به تصاویر و صحنه‌های نادیدنی عادت نکند و در دنیای واقعی با دیدن چنین تصاویر و صحنه‌هایی چشم خود بر روی آن‌ها ببندد.

ولی….

آنچه امروز شاهدیم چیزی غیر از این است. امروزه سعی بر این است برای جذب مخاطبان و بینندگان بیشتر، از هر آنچه باعث جذابیت می‌شود استفاده کنند.

مجریان زن و مرد در تلویزیون به همراه شوخی و خنده با یکدیگر به اجرای برنامه می­پردازند، بازیگران زن به بهانه گریم از آرایش­های نامتعارف و حجاب­های نامناسب استفاده می­کنند و گاهی چهره‌های آن‌ها در نمای بسته به نمایش گذاشته می‌شود. به تصویر کشیدن رابطه‌ها و رفتارهای نامناسب در میان بازیگران زن و مرد و …

این‌ها بخشی از آن چیزی است که گاهی از رسانه ملی که به‌عنوان «دانشگاه عمومی»! شناخته شده پخش می‌شود و افراد جامعه با دیدن چنین صحنه‌ها و تصاویری دیگر با مفهومی چون عفت در نگاه، غریبه و نامأنوس می‌شوند، چون به دیدن این رفتارها و برخوردها و تصاویر عادت کرده‌اند و دیدن آن را در دنیای واقعی امری ناپسند نمی‌دانند.

به نظر با این شیوه های اجرایی کمتر می توان به ترویج فرهنگ نگاه و رفتار عفیفانه کمکی کرد.

کاری از گروه سبک زندگی باحجاب