از استیکرهای جذاب تا ماموریت های جاسوسی

این روزها دسترسی به شبکه های اجتماعی تلفن همراه برای تمام اقشار جامعه به راحتی امکان پذیر است. برنامه های هم چون لاین، وایبر، تلگرام و وی چت که در رقابتی تنگانگ با هم، بخش جدایی ناپذیر گوشی های همراه ما شدند و امکانات بسیاری برای کاربران خود به ارمغان آوردند. از تماس ها، ارسال پیامک رایگان، نوشتن مطالب، فرستادن عکس و ویدئو تا عضویت در گروه های مختلف هنری، علمی و تفریحی که دل کندن از آن را برای کاربران بسیاری غیر ممکن ساخته است. به طوری که نتایج پژوهش‌های مختلف در سراسر جهان نشان می‌دهد؛ امروزه اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی از اعتیاد به مواد مخدر بیشتر و خطرناک‌تر است.

فضای‌ مجازی مانند فضای حقیقی، ساحت دیگری از زندگی بشر است و همان‌طور که افراد در فضای حقیقی در یک یا چند اجتماع حضور دارند؛ در فضای‌ مجازی نیز به سمت اجتماعی مجازی کشیده می‌شوند. با این وجود افراد با حضور مفرط در فضای‌ مجازی از اجتماع دور می‌افتند و به‌سرعت به فردی منزوی و جمع گریز تبدیل می‌شوند. اگر هر محرکی که در انسان ایجاد تنش کند را استرس‌زا بدانیم، بی‌تردید شبکه‌های‌ ضداجتماعی و رسانه‌های تعاملی را می‌توان به بمب استرس تشبیه کرد. زیرا عوامل متعدد و متنوعی در فضای‌ مجازی و به خصوص شبکه‌های به‌ اصطلاح اجتماعی و در واقع ضداجتماعی وجود دارد که انسان‌ها را دچار استرس و عوارض روانی دیگر می‌کند.

هر کشور یک شبکه اجتماعی مختص به خود دارد

روح‌الله مؤمن‌نسب، پژوهشگر فضای مجازی در این مورد بیان داشت: هر کشوری متناسب با فرهنگ خود توانسته ابزاری را تولید کند که علاوه بر مردم کشور خود کاربران بسیاری را از از اقصی دنیا جذب کند. کشور کره جنوبی با این که روی انگشت آمریکایی‌ها می‌چرخد، شبکه‌های‌اجتماعی آمریکایی را به کشورش راه نداده و «لاین» را راه‌اندازی کرد. اکنون اعضای لاین به ۴۰۰ میلیون نفر رسیده است، درحالی‌که جمعیت کره تنها ۵۰ میلیون نفر است؛ یعنی توانسته فرهنگ خودش را به کشورهای دیگر ازجمله ایران صادر بکند.

◄ «تانگو» متعلق به  کشور ژاپن است و چند برابر جمعیت ژاپن عضو دارد.

◄ «واتس‌آپ» و «اینستاگرام» آمریکایی هستند و تنها ده درصد افرادی که در آن فعال هستند آمریکایی هستند.

◄ «تلگرام» متعلق به رئیس کنگره صهیونیست‌های روسیه و آلمان است.

◄ «وایبر» نیز متعلق به اسرائیل است و ده‌ها برابر جمعیت این رژیم کودک‌کش عضو دارد.

◄ «وی‌چت» متعلق به چین است.

◄ «وی‌کی» نیز  شبکه‌اجتماعی بسیار بزرگ روسیه محسوب می‌شود.

◄ «هایک» را نیز هند به مردم خود ارائه داده است.

مضرات شبکه های اجتماعی برای کاربران خود

“روح االله مومنی نسب” ،کارشناس فضای مجازی، با اشاره به اثرات مخرب فضای مجازی و شبکه های اجتماعی بیان داشت: «فواید این ابزار های تلفن همراه در مقابل ۱۰۶ اثر مخرب شناسایی شده، بسیار اندک است و نمی توان ضرر و زیان و همچنین خطرات این فضاها را نادیده گرفت. موسسه «فمیلی‌سیف» یکی از معتبرترین مؤسسات امنیت خانواده در جهان محسوب می‌شود که در خود آمریکا مستقر است. طبق اظهارات این موسسه ۸۹ درصد محتوای چت و نرم‌ افزارهای اجتماعی موبایل غیراخلاقی است. موسسه آمریکایی دیگری بنام «کاوننت آیز» می‌گوید: «۶۸ درصد طلاق‌های ثبت‌شده در ۱۵۰ کشور دنیا به خاطر ارتباط یکی از طرفین با جنس مخالف از طریق شبکه‌های‌اجتماعی تلفن همراه بوده است.» به قول حضرت آقا این‌هایی که پدرجد ما در این مسائل محسوب می‌شوند الان درمانده‌اند؛ یعنی الان در آمریکا اگر خانواده‌ای اجازه بدهد فرزند زیر سیزده سالش وارد شبکه‌های‌اجتماعی بشود دستگاه قضایی و دولت و حکومت آن بچه را از خانواده می‌گیرد؛ و عنوان می‌کند که شما صلاحیت بزرگ کردن آن را ندارید.»

◄جاسوس های عروسکی که حیای جوانان را نشانه گرفتند

«شکلک» یا  «استیکر» ابزارهای تصویری برای انتقال پیام به مخاطب هستند، که سبب افزایش سرعت در مکالمه می شوند. به طوری که کاربران می توانند به جای نوشتن چند کلمه با فرستادن شکلکی که زیبایی خاصی هم دارد پیام خود را به مخاطب انتقال دهند. در واقع شکلک ها ابزارهایی هستند که استقبال بسیاری از آن ها شده و شرکت ها و توسعه دهندگان بسیاری با تولید و فروش این شکلک ها به سود قابل توجهی رسیدند. اما نکته قابل توجه این است که با وجود قابل دسترس بودن این نرم افزارها برای تمامی اقشار جامعه بسیاری از این شکلک ها برای قشر نوجوان و کودک قابل استفاده و مناسب نیست و سبب قبح شکنی مسایلی چون ارتباط با جنس مخالف و ترویج اباحی گری جنسی می شود.

مدتی قبل برنامه تلگرام امکانی را برای کاربران خود فراهم کرد که بتوانند بدون هیچ محدودیت و دانش رایانه ای استیکر تولید کنند. نتیجه آن شد که استیکرهای زیادی توسط کاربران مختلف با انگیزه های متفاوت ساخته شد که در برخی از آن ها با الفاظ رکیک، به شخصیت های کشوری توهین شد و برخی افراد سود جو نیز با سوءاستفاده از تصاویر پروفایل کاربران، دست به ساخت استیکرهایی با مضامین خلاف عرف زدند و از برخی تصاویر مستهجن و خلاف موازین اخلاقی نیز برای ساخت استیکر استفاده شد که فضای جامعه را مسموم کرد و در نهایت توسط مسئولین این امکان از تلگرام برای کاربران ایرانی حذف شد.

البته در این بین شکلک هایی طراحی شد که متناسب با فرهنگ و عرف جامعه و بر گرفته از مناسبت های زمانی مانند روز قدس، مسابقه والیبال، ماه مبارک رمضان و برخی از سریال ها و برنامه های تلویزیونی بود و از طرف مخاطب ایرانی نیز بسیار مورد استقبال قرار گرفت.

ساخت چنین شکلک های مطابق با فرهنگ ایرانی نشان از پتانسیل های موجود در این عرصه رقابت شدید دارد. کاربران ایرانی می توانند با تولید استیکرهای مختلف با مضامین متفاوت فرهنگ استفاده از ابزارهای ایرانی را در بین جوانان که بیشترین استفاده از شکلک ها در میان آن ها است، جا بیندازند.

◄جاسوسی از کاربران ایرانی

یکی از مضرات شبکه های اجتماعی جاسوسی از کاربران آن ها است. اما هنوز در سطح جوامع وقتی این حرف مطرح می‌شود بعضی می‌گویند: «من اطلاعات محرمانه‌ای ندارم که کسی بخواهد از آن جاسوسی کند.» مومنی نسب در این زمینه بیان داشت: «آمریکا ایران را به‌ اصطلاح تحریم فلج‌کننده کرده است و هنوز هم ادامه دارد. در اوج تحریم در فاصله سال‌های ۸۹ تا ۹۱ رئیس‌جمهور آمریکا در کنگره، بودجه جنگ نرم علیه ایران را گزارش داد و گفت من این بودجه را صرف ورود اندروید به کشور ایران کرده‌ام. در آن زمان سرنگ پلاستیکی بیمار ما روی تخت بیمارستان تحریم بود ولی به‌اصطلاح آخرین تکنولوژی آمریکا وارد ایران می‌شود. مگر ما تحریم نیستیم چرا در زمان تحریم کارخانه‌ها برای صادرات موبایل به ایران جریمه نشدند. چرا آقای اوباما در پیام نوروزی‌اش می‌گوید باید سرعت اینترنت و پهنای باند در ایران افزایش پیدا کند؟

یا وقتی که ایشان به یکی از مدرسه‌های آمریکا می‌رود،‌ یکی از دانش‌آموزان از او می‌پرسد که من در آینده می‌خواهم رئیس‌جمهور شوم چه‌کار باید کنم و او می‌گوید: «عضو شبکه‌های اجتماعی نشوید چون اطلاعاتی که در این شبکه می‌گذارید در آینده علیه شما استفاده می‌شود.» یا خانم میشل اوباما می‌گوید: «این شبکه‌ها اصلاً برای ما ساخته نشده است.»

◄تجارت اطلاعات توسط موساد و  سازمان سیا

مومنی نسب در این زمینه بیان داشت: «دومین منبع مالی این شبکه‌های به‌ اصطلاح اجتماعی از طریق فروش اطلاعات به کشورها و شرکت‌های دیگر است. یعنی اطلاعات افراد را جمع می‌کنند، دسته‌بندی کرده و به کشورهای دیگر می‌فروشند. مثلاً سازمان «موساد» و «سیا» اطلاعات مردم ایران را از این شبکه‌ها می‌خرند و این بسیار کم‌هزینه‌تر و کم‌خطرتر از این است که جاسوس پرورش دهند و به ایران بفرستند. سایت «توئیتر» در گزارشی گفته بود که در شش ماه گذشته به ۵۵ کشور اطلاعات کشورهای دیگر را فروخته است. این یک نوع تجارت اطلاعات و جاسوسی است که دارد اتفاق می‌افتد.
فرض بگیرید این کاربرانی که در این شبکه‌های اجتماعی عضو هستند بگویند ما اطلاعات خاصی نداریم ولی همین‌که وارد این شبکه‌ها می‌شوند در همان روزهای اول عضویتشان خودآگاه یا ناخودآگاه به ۴۵۰ سؤال پاسخ می‌دهند و این کار به شبکه‌های به‌ظاهر اجتماعی این امکان را می‌دهد که از این اطلاعات استفاده کنند. این را باید توجه کرد که یک انسان شاید خودش اطلاعات محدودی در زندگی‌اش داشته باشد که بگوید مثلاً این اطلاعات بی‌ارزش است ولی آیا اطلاعات اطرافیانش نیز بی‌ارزش است و آیا اطلاعات کنونی او در آینده نیز بی ارزش خواهد بود.»

قبل از شما موساد و سیا اطلاعات شما را می بینند

این شبکه‌ها در صفحه درخواست عضویتشان مسائلی را مطرح می‌کنند که نشان می‌دهد با عضویت ما در این شبکه‌ها، آن‌ها دسترسی به میکروفن، دوربین و حتی دفترچه تلفن ما دارند. شما وقتی وایبر را در گوشی نصب می‌کنید، از آن به بعد هر عکسی با دوربینتان بگیرید یک کپی از آن حتی اگر به اینترنت دسترسی هم نداشته باشید در فولدر وایبر ذخیره می‌شود و به‌محض این که به اینترنت دسترسی پیدا کنید، در سرور وایبر آپلود می‌شود. در سؤال‌های اولیه‌اش نوشته که من بتوانم هر شماره‌ای را که خواستم از گوشی شما حذف کنم یا تغییر دهم که معلوم نیست این دسترسی‌ها را برای چه می‌خواهد. مومنی نسب در این زمینه بیان داشت: «وایبر در ابتدا بیش از ۴۰ دسترسی را از شما می‌گیرد که نشان می‌دهد جسم گوشی شما در دست شماست ولی کنترل و روح گوشی در دست آن ها است. نرم‌افزار تانگو از طریق گوشی شما پیامک برای دیگران می‌فرستد بدون این‌که حتی در پیام‌های ارسالی شما قابل‌مشاهده باشد. این شماره‌ها در سرور خودش وجود دارد و از این طریق درآمد برای خودش جذب می‌کند. بعد شما می‌بینید که مصرف پیامکتان خیلی بالا رفته است.»

ما باید شبکه های اجتماعی ایرانی تولید کنیم

خانواده‌ها، کارشناسان و دستگاه قضا باید با آموزش و اطلاع رسانی صحیح، این شبکه‌های به‌واقع ضداجتماعی را مسدود کنند و وزارت ارتباطات نیز می بایست نمونه‌های داخلی را تقویت کند و به جوان‌های نخبه ایرانی اعتماد کند؛ چراکه همه کشورها مبتنی بر خواست مردم و فرهنگ و قوانین خودشان شبکه‌های اجتماعی خاص خودشان را تولید کرده‌اند. آن‌ها بر اساس باورهای خودشان یک محصول از طریق فناوری اطلاعات ایجاد کرده‌اند که شخصی‌سازی‌شده است اما برای آن‌ها خیلی از هنجارها و ناهنجاری‌های ما وجود ندارد. به طور مثال حجاب برای آن‌ها به‌عنوان یک هنجار مطرح نیست یا ازهم‌گسیختگی خانوادگی در غرب یک‌چیز عادی است. اما در ایران این مسائل جزو مؤلفه‌های هویت ملی ایران است. ما نیز باید تولید کنیم، بسازیم و زحمت بکشیم و در استفاده از این ابزارها، همان طور که عالم رامحضر خداوند می دانیم در فضای مجازی نیز از این که در محضر خدا هستیم غافل نشویم که ما هر روز از میدان مین گناه عبور می‌کنیم، پس باید مراقب باشیم و بصیرت و علم خود را بالا ببریم؛ که ترکش نخوریم و مراقب باشیم چرا که حضور در عرصه مجازی نیز امتحانی از امتحانات خداوند است.