زن که باشی، زن بودن، زنانه اندیشیدن، زنانه رفتارکردن و زنانه نوشتن در تکتک حالات و رفتار و گرفتار و حرکات و کلماتت مشخص خواهد بود. حتی اگر مجتهده باشی هم باز نشانی از زنانگی و مهر و عطوفت در تمام حالاتی که گفتیم، وجود خواهد داشت.
کتاب «روش خوشبختی»، کتابی است که خود بانو امین در مقدمه آن مینویسند: «در نظر دارم به یاری خداوند متعال بهطور ساده و مختصر پیامی مشتمل بر اندرزهای نیکو به خواهران ایمانی خود ابلاغ کنم. در افراد بشر مخصوصاً در جماعت بانوان کسی پیدا نمیشود که آرزوی خوشبختی و سعادتمندی در دل خود نپروراند، لکن چنین گمان میشود که سعادت و خوشبختی، یک سرنوشت ازلی است و حصول آن مافوق تدبیر بشر است، این است که در مقام تحصیل آن برنمیآید.
«ای خواهر محترم و ای دوشیزگان عزیز! اگر آرزوی خوشبختی و کامیابی دارید، گوش دل باز کنید تا من راه و روش و طرز رفتار یک خانم خوشبخت و سعادتمند را برای شما شرح دهم. تا آنکه بفهمید و تصدیق نمایید که خوشبختی و کامیابی در چیزهایی نیست که تصور میکنید و آرزو دارید. وقتی به آن برسید و در پس هر آرزویی صدها آرزوی دیگر همراه دارید و عمر عزیز خود را به همینطور میگذارنید. اینها آرزوهای بچهگانه است و عقلایی نیست. …ریشه خوشبختی و بدبختی را در باطن خود پیدا کن و پیش از آنکه وسایل خوشبختی را فراهم کنیم، بایستی بدانیم خوشبختی چیست و بدبختی کدام است.»
صفحات آغازین کتاب، درس دینشناسی است؛ قدم به قدم توحید و شناخت خدا، ادله اثبات او و صفات الهی؛ تا رسیدن به نبوت و اثبات و صفات و تعداد انبای الهی و پرداختن به خاتم انبیا و دین اسلام و احکام و تکالیف آن.
در قدم بعد، کتاب رنگی زنانه به خود گرفته و به تشریح تکالیف زنان پرداخته میشود: «وظایفی که اختصاص به زن دارد بسیار است، بعضی راجع به احکام و عبادات، از قبیل حیض و نفاس و استحاضه که آن راجع به رسالههای عملیه است و بعضی راجع به حقوق و وظایف او نسبت به دیگران که آن بسیار است و در اینجا اجمالاً سه وظیفه مهم او را مینگارم: اول وظیفه او نسبت به شوهر، دوم وظیفه زن نسبت به اولاد، سوم وظیفه او نسبت به اجانب.»
در این زمینه نیز به تشریح این وظایف از زمان انعقاد نطفه و مراقبتهای زمان حمل و دوران شیردهی به نوزاد پرداخته میشود تا دوران مدرسه و بزرگسالی او: «بایستی خیلی جدیت و کوشش کرد که معلمین و رؤسای آن مدرسه اشخاص دیندار و باایمان و تقوی باشند و نیز باید بسیار مراعات کرد که بچههای همکلاس او از خانوادههای محترم و دیندار باشند؛ زیرا اخلاق بچهها در هم تأثیر کلی دارد.»
دوم: «دوم امتیاز زن: عاطفه و محبت غریزی است که سرشته با خون اوست، ببین محبت مادر را نسبت به اولاد… و نیز محبت زن نسبت به شوهر و دختر نسبت به پدر و مادر و خواهر نسبت به برادر و نیز نسبت به خویشان و بستگان محبت زن چقدر غلو دارد و اینکه گفتیم عاطفه و محبت راه را به حق تعالی نزدیک میکند، برای اینکه در محبت اسراری نهفته شده…»
سوم: «سومین امتیاز زن از خودگذشتگی و تحمل مصائب و بردباری است که این صفت در زن نیز بیشتر ظهور دارد و با اینکه زن رقیقالقلب است و زودتر از ناملایمات متأثر میشود و به جزغ و فزغ میافتد… با این حال چنانچه تجربه شده، حوصله و بردباری و تحمل او در مشقات زیادتر است».
بانو امین در ادامه فضیلت خانهنشینی را چنین توضیح میدهد: «اشتباه نشود، نمیگویم زن بایستی در خانه بنشیند و خود را از هر کمال و دانش و فضیلتی محروم گرداند و… خانهنشینی به تنهایی فضیلتآور نمیشود، خانهنشینی اگر با فضائل اخلاقی و علم و ایمان و تقوی و معنویت نباشد، هرگز سعادت و خوشبختی برای ما تأمین نخواهد کرد.»
در ادامه نیز توصیههایی اخلاقی در مورد رابطه ایمان و خوشبختی بیان کرده و به اوصاف پنجگانه در تقویت قلب شامل: سکوت، کمخوری، عزلت و کنارهگیری، دوام ذکر میپردازد و اصول ملکات حمیده: حکمت، عفت، شجاعت و عدالت را نام برده و کتاب را با این جمله به پایان میبرد: «اینکه کتاب روش خوشبختی و توصیه به خواهران ایمانی به پایان رسید.»
دیدگاه