حریم ماه رمضان، نگهداشتن یا شکستن

چارچوب­ها و حریم­ها در زندگی اجتماعی و فرهنگی هر انسانی دارای اهمیت است و تمامی انسان­ها تلاش می­کنند به آنها احترام بگذراند و شکستن آن را برای خود مضموم بدانند. یکی از حریم شکنی­ها در بعد اخلاقی و معنوی است. این حریم شکنی بر خلاف حریم شکنی اول تاثیرات بیشتری را به همراه دارد.

با آغاز ماه مبارک رمضان می­توان به خوبی دید که جامعه ما و مردم ما با شور و هیجان بسیار از این ماه استقبال می­کنند و وارد این ماه می­شوند، به گونه­ای سعی می­کنند تا  آنجا که در توانشان است در گرمای تابستان به گرفتن روزه و یا رعایت کردن نکاتی در جامعه توجه داشته باشند.

اما متاسفانه در این میان گاهی هم به نوعی حریم شکنی­ها اتفاق می­افتد که با آنکه تعداد آنها اندک است، خود را به گونه­ای موثر و عمیق نشان می­دهد.

سهیلا می­گوید: روز دوم ماه مبارک رمضان در مترو نشسته بودم که دو خانم تقریبا به سن ۲۵ سال، هر دو در حالیکه در دستشان بستنی بود، وارد شدند و بدون آنکه توجه کنند که ماه مبارک است و ما بقی یا حداقل تعدادی از مردم روزه دارند آن هم در گرمای تابستان، بستنی را با لذت تمام خوردند. او می­گوید که این مساله در چند روز آینده نیز از سوی افراد دیگر تکرار شد، به گونه­ای که همراهم در نهایت گفت که نکند در ماه مبارک خوردن بستنی مشکلی ندارد و ما خبر نداشتیم.

شاید دوستی بگوید که این احتمال را بدهید که ممکن است او فردی مسلمان نباشد. آیا باید به اعتقادات ما عمل کند و روزه بگیرد؟ در جواب او از یک کافه قدیمی قنادی که صاحبش ارمنی است و شاید نزدیک به ۵۰ سال، در تهران به فعالیت مشغول می­باشد، می­گوییم.

وقتی برای آخرین روزهای ماه شعبان به دیدنش رفتیم و خواستیم در آخرین لحظات هزینه را حساب کنیم، صاحبه کافه چنین گفت: راستی ما تا آخر ماه مبارک (دقیقا با همین عبارت) تعطیل هستیم. پرسیدم: حتی بعد از افطار هم تعطیل هستید؟ جواب داد: بله، چون نمی توانم به صورت روزانه پخت کنم تعطیل هستیم بوی پخت می­پیچد و گناه دارد.

آیا روزه گرفتن فقط گرسنگی است؟

حریم شکنی ماه رمضان تنها در ماهیت خوردن خود را نشان نمی دهد، بلکه نوع رفتارها، گفتار و پوشش را در بر می­گیرد. در روایت­های بسیاری آمده است که روزه گرفتن تنها به گرسنه بودن نیست، بلکه تمام اعضا و جوارح و حتی افکار و توهم انسان باید روزه باشد.

مهرداد، فروشنده مغازه لباس فروشی، با شلوار تنگ لی و پیراهنی که انگار فقط دو دکمه پایینی را دارد و همیشه باید یقه­اش باز باشد تا خنک شود، می­گوید که من هر سال روزه می­گیرم و عاشق دعای سحر هستم. وقتی می­گوییم: به جز گرسنگی در ماه مبارک پوشش ات را هم تغییر می­دهید؟ می­گوید که همین که دلت پاک باشد و اعمال را انجام دهید کافیست!

مریم می­گوید که وقتی وارد ماه مبارک می­شویم، توقع داریم که حتما بسیاری از ناشایسته­های رفتاری و گفتاری از افراد جامعه سر نزند، ولی اولین تعجب وقتی نصیبت می­شود که پسر جوانی که تا چند دقیقه پیش از گرفتن روزه­اش می­گوید با تلفن همراهش صحبت می­کند و در طی صحبت­هایش از به کار بردن الفاظ رکیک خودداری نمی­کند و این الفاظ به قدری آزار دهنده است که انسان سعی می­کند گوشش را بگیرد و نشوند!

اینجا این سوال مطرح می­شود که اگر در روزه گرفتن ما خلوص نیت وجود داشته باشد، آیا تاثیری بر روی اعمال و حتی پوشش یا گفتارمان نمی­گذارد؟ مسلما اینطور نخواهد بود. اگر عملی به درستی انجام شود حتما اثر مثبت خود را به همراه خواهد داشت.

لیلا دختر دانشجویی که به قول خودش از نه سالگی به بعد نماز و روزه­اش ترک نشده، در حالیکه در ماه مبارک در حال آرایش کردن است، می­گوید که من روزه می­گیرم چون خداوند دستور داده و حتما در این دستور حکمتی نهفته و اکنون دانش روز آن را ثابت کرده است!

ماه رمضان ماه خود سازی

هر چند ماه رمضان ماهی متعلق به همه بندگان است وآدم های رنگارنگ در این فرضیه عظیم الهی شرکت می­کنند اما اگر هر عملی به درستی انجام شود، می­تواند تاثیر خوب و حتمی خود را نشان دهد، عملی که تنها به یک وجهه آن توجه شود، تنها بر یک بعد از زندگی فرد تاثیر دارد.

روزه فضیلیتی که خداوند متعال برای انسان نهاده تا بتواند از تمامی جلوه­های آن استفاده نماید و علاوه بر آن نسبت به خود شناخت حقیقی دست یابد و  به ساختن ویرانه های وجودی اش همت گماشته و تلاش در بلند نمودن برجستگی­های اخلاقی­اش کند. برای رسیدن به این نهایت، بهتر آن است تا در چارچوب صحیح روزه عمل نماییم. به گونه­ای که آثار درستی اعمال و روزه­مان خودش را در بعد از ماه مبارک در اعمال، رفتار و گفتارمان نشان دهد.

ماه رمضان ماهی متعلق، به همه بندگان است اگر هر عملی به درستی انجام شود، می­تواند تاثیر خوب و حتمی خود را نشان دهد.