مدلینگ وارداتی با وصله اسلامی

شغل مدلینگ، اولویت فرهنگی

یکی از مهمترین مصادیقی که امروز  در راستای تهاجم فرهنگی، سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی ما را تهدید می کند پدیده مد و مدگرایی است که هر چه دروازه های ارتباطی ما به دنیای غرب بیشتر گشوده می شود این پدیده بیشتر در زندگی  شخصی ما رسوخ می کند.

و درد اصلی آنجاست که می بینیم پژوهشگران و متولیان این عرصه به جای ریشه یابی دقیق این پدیده و معالجه حکیمانه ی آن، مثل بسیاری از موارد مشابه به دنبال درمان های سرپایی مسئله  هستند، و برای مقبول افتادن این پدیده به صورت کاملا انفعالی این پدیده را به رسمیت می شناسند و کار به آنجا می رسد که حتی در برخی مقالات، اولین طراح مد دنیا را یک شخص ایرانی در عصر صفویه معرفی کنند!

و یا اینکه مثل خیلی از “اسلامی” های دیگر واژه “مد اسلامی ” هم در دایره واژگان و اصطلاحات فعالان فرهنگی ما قرار می گیرد تا بهانه ای شود برای بحث ها و دعوا های میزگردهایی از جنس شبکه فرهیختگان و همایش ها و سمیناهارها .

و در سایه این هیاهوهای بی نتیجه، بی آنکه توافق و معنای مشترکی از این اصطلاح به ثمر برسد و مدیریت یک پارچه و سازماندهی شده ای بر روی مسئله اجرا شود، کم کم موسسات مدلینگ اسلامی هم با تقلید و الگو گیری از همتایان غربی خود، پا به عرصه ظهور می گذارند و رفته رفته تمام مسائلی که شاید یک روز حتی تصور حضورش را در این نوع و مدل خاص در جامعه اسلامی نداشتیم، اموری از قبیل “شغل مدلینگ” و “شو زنده اسلامی عمومی!” از اصول بارز و مثبت فعالیت فرهنگی موثر در این عرصه به شمار می روند.

و حاصل همه این بحث ها ورود البسه و اقمشه ای به بازار لباس می شود که یا قیمتش سر به فلک می گذارد و کمتر کسی یارای خریدنش را دارد، و یا رنگ ها و مدل های عجیب و غریبش کسی را برای پوشیدن آن ها تشویق نمی کند.

و همین موج تبلیغ و تایید سبب می شود که حتی متدینین جامعه ما هم به نوع کمرنگ شده همان مدهای غربی روی می آورند تا مانتوها کوتاهتر شود و شلوارها تنگتر و چادرها با هزار طرفند از رسالت اصلی که همان پوشاندن ظاهر است دورتر شود؛ و بازهم به همان خود نمایی و تبرج مذموم برسیم که مرد و زن هم ندارد.

برای تولید “مد اسلامی” پیش از هر چیز باید برای این پرسش اساسی، پاسخ مشترک و مورد توافقی برای فعالین این عرصه پیدا کنیم که : اساسا اسلام پدیده مد و مدگرایی را تایید می کند یا خیر ؟

برای پاسخ به این پرسش نیز باید به معنای مشترکی از مد برسیم تا بدانیم دقیقا به دنبال نظر اسلام در باره چه هستیم. طبق مشاهده وضع فعلی جامعه و تعاریفی که در اغلب مقالات علمی و اجتماعی می بینیم، مد پدیده ای است که ویژگی های زیر را دارا باشد :

۱ـ این پدیده بیشتر به عنوان ارائه یک الگو برای رفتار ظاهری افراد از طرز پوشش و تهیه وسایل زندگی گرفته تا طرز صحبت و رفتارهای ظاهری دیگر مطرح می شود.

۲ـ موقتی است و برای بازه های زمانی کوتاه مدت تعریف می شود.

۳ـ مربوط به گروه خاصی از افراد جامعه است و بیانگر فکر و شعار افراد آن گروه است.

برای آنکه بتوانیم چیزی به عنوان مد اسلامی را به رسمیت بشناسیم باید ببینیم ویزگی های ذکر شده از منظر اسلام مورد قبول واقع می شود یا خیر.

در باب ویژگی اول؛ دین مبین اسلام که آیین اعتدال و احترام به تمام وجوه آفرینش انسان است، همانطور که به باطن و تعالی روح انسان اهمیت می دهد به ظاهر و آراستگی افراد هم اهمیت می دهد و ظاهر آراسته و پاک را مقدمه داشتن روحی بزرگ و متعالی می داند چه آنکه پاکی و آراستگی جزئی از فطرت انسان به حساب می آید بنابر این در میان آموزه های قرآن کریم و سنت نبی اکرم و ائمه اطهار می توان به توصیه ها و فرهنگ اسلامی رفتار ظاهری و پوشش رسید .

در مورد ویژگی دوم؛ اگر چه اسلام بسته به شرایط زندگی عمومی افراد جامعه مخالف تنوع نیست، اما به شدت با اسراف و مصرف گرایی بی معنا مخالف است.

 و در مورد ویژگی سوم؛ هم با توجه به پر مغز بودن شریعت اسلامی و پیام ها و حکمت های این شریعت برای هرچیز مسلما می توان کلام و سخن این شریعت را در قالب پوشش و دیگر رفتار های ظاهری به جامعه عرضه کرد.

بنابر این در مقابله با مد  پوشش غربی می توان نوعی از پوشش را با عنوان مد اسلامی به جامعه عرضه کرد با این شرط که این سبک از پوشش در چهار چوب های اسلامی تعریف شود.

اما این چارچوب ها کدامند. در کل با برداشت از احادیث و روایات و نوع زندگی پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار (ع) می توان به چهار ویژگی برای پوشش اسلامی دست پیدا کرد:

۱ـ در چارچوب حجاب باشد .

۲ـ لباس شهرت نباشد.

۳ـ لباس تشبه به جنس مخالف و یا گروه ها و عقاید غیر اسلامی نباشد.

۴ـ موجب اسراف و تبذیر نشود.

هر کدام از ویژگی های فوق با بررسی و کنکاش در احادیث و روایات و آیات قرآن قابل مدل سازی و تدوین تعریف مشخص و کامل است که مسلما پرداختن به این مهم از فرصت این نوشتار خارج است.

اینکه دلیل واقعی عدم موفقیت مد اسلامی در مقابله با مد غربی چیست؛ موضوعی است که در مطلب آینده به آن خواهیم پرداخت.

کاری از گروه دین و فرهنگ باحجاب