با پوشیدن این لباس فرم شاد باشید…

از دیدگاه روان‌شناسان متعدد این یکسانی رنگ می‌تواند برای دانش‌آموزان هم مفید و هم مضر باشد. ضمن اینکه اعمال سلیقه مسوولان برخی مدارس، فرهنگ‌ها، سنت‌ها و باورهای خاص در انتخاب رنگ لباس دانش‌آموزان بدون توجه به روا‌ن‌شناسی رنگ، مشکلاتی پنهان را در این زمینه به وجود می‌آورد.

از دیدگاه متخصصان تنوع رنگ، با نشاط و شادابی رابطه مستقیم دارد و موجب می‌شود هیجانات کودکان، نوجوانان و جوانان به طور منطقی بروز کند.

دکتر لیلا حیدری‌نسب روان‌شناس و استادیار دانشگاه الزهرا، از رنگ به عنوان یک ابزار ارتباطی یاد می‌کند. از دیدگاه او ارتباط با دیگران از دو طریق مستقیم و غیرمستقیم صورت می‌گیرد. در نوع غیرمستقیم رنگ می‌تواند نقش مهمی داشته باشد. او می‌گوید: «رنگ معنی و مفهوم زیادی دارد که با رگه‌های شخصیتی افراد در آمیخته است.» او رنگ‌ها را به دو دسته گرم و سرد تقسیم‌بندی می‌کند و می‌گوید: «رنگ‌های گرم مانند، شکلاتی، گلبهی، زرد، قهوه‌ای، نارنجی هر قدر پررنگ‌تر شوند عواطف و هیجانات شدیدتری را نشان می‌دهند و رنگ‌های سرد مانند: سفید، سبز و آبی، طبیعت، احساس، شادابی و رهاشدگی را القا می‌کنند و رنگ‌های سفید و خاکستری در عین حال که در گروه رنگ‌های سرد طبقه‌بندی می‌شوند می‌توانند رنگ خنثی هم باشند.»

از آنجا که مدرسه محل فعالیت است باید گستره رنگ‌های سبز، آبی و سرمه‌ای برای روپوش مدرسه انتخاب شود تا احساس شادابی را به همراه داشته باشد. رنگ نارنجی و صورتی فعالیت را به ذهن منعکس نمی‌کنند بنابراین برای لباس مدرسه در نظر گرفته نمی‌شوند. اما آبی کم‌رنگ، سبز چمنی، سبز لجنی، لاجوردی و سرمه‌ای پیشنهاد می‌شوند و رنگ‌های طوسی و خاکستری به دلیل خنثی بودن و عدم ایجاد احساس خاص توصیه نمی‌شوند. آن‌طور که این استادیار دانشگاه می‌گوید استفاده از برخی رنگ‌ها مانند صورتی در دبستان مناسب نیست و باید رنگ‌هایی انتخاب شود که در شکل‌گیری حس مسوولیت‌پذیری و هویت کودک موثر باشد.

از همسانی رنگ لباس تا قانون‌پذیری

رنگ‌ لباس به عنوان عاملی در تکامل شخصیت کودک است. هم‌سانی رنگ لباس دانش‌آموزان یک کلاس قانون‌پذیری، تبعیت‌پذیری، اجتماعی شدن، را در کودکان پرورش می‌دهد. باوجود این‌که بچه‌ها در طبقات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مختلفی هستند سادگی و برابری را درک می‌کنند. در واقع وقتی بچه‌ها خود را برابر با هم می‌یابند ارتباط‌‌گیری اجتماعی‌شان تسهیل می‌شود. هر چند که لباس‌های یک رنگ و متحدالشکل از دیدگاه روان‌شناسی فوایدی دارد ولی از دید هیچ بیننده‌ای دور نیست که این قضیه در طولانی مدت کسالت‌آور هم می‌تواند باشد برای یکسال حداقل ۱۰ بچه یک رنگ لباس بپوشند به نظر می‌آید کمی خسته‌کننده باشد.

طبعا وقتی بچه‌ای طبق رنگ دلخواه خود لباس می‌پوشد آزادی عمل بیشتری دارد، اما نمی‌توان گفت، تنها با یک رنگ کردن لباس، شادابی از بچه‌ها دریغ می‌شود، چرا که علاوه بر رنگ لباس، مسایلی چون رنگ در و دیوار مدرسه، رنگ لوازم‌التحریر، رنگ لباس معلم و…. همه و همه می‌توانند در نشاط و شادابی بچه موثر باشند.

اما در نوجوانان هیجانات در غالب پوشش ظاهری بروز می‌کند و تنوع رنگ در لباس، این امکان را سریع‌تر فراهم می‌کند. استفاده از لباس‌های یک رنگ در یک محیط مقداری کسالت‌آور است این در حالی است که تنوع رنگ لباس موجب شادابی ‌روان می‌شود. می توان امکان پوشیدن لباس هاس های متعدد را به دانش‌آموزان داد ولی در فضاهای آموزشی از ورود برخی سلیقه‌ها پیشگیری کرد.

چه باید کرد؟

در مدرسه رنگ لباس را کودک انتخاب نمی‌کند بلکه مسوولان مدرسه در این انتخاب نقش دارند اما بهتر است که مسوولان با توجه به مطالعات صورت گرفته، رنگ و مدل لباس را انتخاب کنند. حال اگر کودکی به رنگ پیشنهادی مدرسه علاقه نداشته باشد تا جایی که خانواده را با مشکل روبرو سازد چه باید کرد؟ دراین موارد بچه‌ها باید روان‌شناسی شوند، شاید اعتراض به رنگ لباس، در واقع اعتراض به والدین و یا مسایلی دیگر باشد که به این صورت بروز کرده است. دراین مواقع باید سنجیده و معنی‌دار رفتار کرد. باید با برخورد صحیح از درون بچه مطلع شویم. این مشکل به طور فردی قابل حل است. می‌توان با روش‌های رفتاری و کمک از روان‌شناسان و روان‌پزشکان فکر کودک را به سمت آن رنگی که می‌خواهیم جهت‌دهی کنیم.

در انتها باید یاد آور می شویم که با اندکی تحقیق و تأمل در انتخاب رنگ لباس فرم دانش آموزان می توانیم نشاط و شادابی را به آن ها هدیه دهیم و زمینه را برای رشد بهترشان فراهم کنیم.

کاری از گروه خانواده باحجاب