چگونه بفهمیم که زندگی عفیفانه ای داریم یا نه؟

در این مقاله سعی بر آن داریم تا ضمن بررسی این نکته که عمل با نیت قلبی همیشه در یک راستا است به این نکته بپردازیم که در جامعه کنونی که متاسفانه انگشت های بسیاری به سمت علت حفظ حجاب توسط زن نشانه رفته است، چگونه می شود فهمید زندگی عفیفانه چه شاخصه هایی دارد و آیا می توان میان بی بند و باری و عفیفانه زیستن جمع بست یا نه؟

 

جمع میان قلب پاک و عمل ناپاک آیا شدنی است؟!

 

بسیاری از افراد می گویند قلب و چشم انسان باید پاک باشد، ما این موضوع را تایید می کنیم و اصلا به دنبال همین موضوع هستیم، انسان عفیف، انسانی است که چشم و قلبی پاک دارد و بر اساس باور درونی خود که همان فرمان قلب پاک است عمل و عکس العمل هایی از او می بینیم. ما معمولا از سه راه عقل ، نقل و فطرت به آموزه ها و آبشخور زلال وحی دست پیدا می کنیم. یعنی عقل به یک اغنای درونی می رسد، نقل (آموزش) اوامر و نواهی را به ما می رساند و فطرت بر اساس بستر و زمینه پاک آن را قبول می کند.

 

نمی توان گفت یک قلب یا چشمی پاک است ولی در عمل چیزی بر خلاف فطرت انسانی مشاهده کنیم.

یک مثال: اگر کبریت روشنی را  به دست کسی نزدیک کنیم ، دست خود را کنار می کشد، حال اگر ماهیت و شکل شعله را تغییر دهیم، مثلا فندک یا جسم داغی به جای کبریت باشد، باز همان عکس العمل را شاهد هستیم، چرا که به این باور رسیده است که آتش سوزاننده است. این باور از کجاست، عقل سلیم حرارت را برای بدن مضر می داند، نقل یعنی همان آموزش مثل گفته ی مادرمبنی بر دوری از حرارت زیاد، و در آخر فطرت است، که همان حس لامسه است و از حرارت زیاد دوری می کند. بنابراین در هر زمان و مکان هر چیزی که برای او تداعی کننده  آن خطر باشد از آن فرار می کند.این همان باور است، همان قلب پاک. پس مضرات آتش و منفعت پرهیز از آتش که همان سلامت جسم است یک باور است.

حال چگونه به این باور رسیدن؛ درمقابل آموزش یا تحقیق یعنی آزمایش و خطا و یا اعتماد به الگوها به وجود می آید. مثلا باور معلم؛ شاگرد به معلم خود نگاه می کند و به شیوه ی او رفتار می کند. اگر ما آموزه های دینی را خوب منتقل کنیم، و الگوهایی در جامعه باشند که به این آموزه ها عمل می کنند بسیاری از مشکلات، خود به خود حل میشوند. کسی می تواند فرزند خود را از استفاده بی رویه از فضاهای مجازی نهی کند که خودش از این فضا به درستی و معقول استفاده کند.

 

چرا خداوند از من خواسته عفیفانه زندگی کنم؟

 

پاسخ خانم ظهیری پژوهشگر اخلاق: خداوند بشر را خلق کرده و گفته است ای انسان این مدل زندگی برای تو خیلی خوب است، به نیازهای او احاطه دارد، او را خوب می شناسد و بر اساس نیازهای او و دفع شر و جلب خیر و دفع ضرر برای انسان قانون تعبیه کرده است. این قانون را بشر ابتدا باید درک کند، و زمینه ی عمل به آن را باید فراهم کند. تکرار می کنم ، بشر باید برای خودش زمینه ی عمل کردن را فراهم نماید. مثل معامله که اصل معامله حلال است اما زمینه ی معامله غیر ربوی و پرهیز از آن را خود انسان باید فراهم کند.

خداوند ساز و کار زندگی عفیفانه را به دست بشر سپرده است. در زندگی براساس نگاه انسانی جنسیت مد نظر ما نیست. چون حجاب و حیا اختصاص به بانوان ندارد. و یک عام انسانی است منتها نسبت ها متفاوت هستند. کما این که ممکن است در موضوعات دیگر درصد تعلق آن به یک جنس (خانم یا آقا) متفاوت باشد یا شکل تعلق آن فرق کند. همان گونه که شکل پوشش در خانم ها و آقایان به نسبت نوع زندگی و تعاملات اجتماعی که داریم متفاوت است.

 

آیا عفت ورزیدن مخصوص حضور در اجتماع است؟

 

لباس، پوشش و حجاب یک ذی اجتماعی است، و اگر کمی فراتر رویم حیا و زندگی عفیفانه حتی در خلوت انسان ها نیز وجود دارد. لذا این که بگوییم افراد فقط در جامعه باید عفیفانه زندگی کنند درست نیست.

 همیشه روی بحث اجتماعی حجاب بسیار تاکید کرده ایم و از خلوت و ملکه درونی غافل شده ایم!!!

 لذا با نگاه به  اجتماع، می بینیم که ملکه ی حیاست که انسان را کنترل کرده و نگاه می دارد و آن حالت عفیفانه زیستن هست که انسان را از هر نوع ارتباط و ورود باز می دارد، حتی در خلوت خود انسان نفوذ می کند و یک نیروی بازدارنده است.

 الان فضای مجازی یک فضای اجتماعی است و هر کسی ممکن است به صورت فردی در این جامعه ورود کند، چه چیز باعث می شود که انسان در این مکان نیز یک نگاه عفیفانه داشته باشد؟ از مواردی پرهیز کند؟ آیا به نظر شما این نیست که یک باور درونی و کنترل باید وجود داشته باشد، در شرایطی که هیچ کس ناظر بر اعمال و رفتار ما نیست، خود ما بر رفتار و اعمالمان صیانت و کنترل داشته باشیم؟

 

ویژگی های زنان و مردان عفیف و راه های ایجاد عفت در انسان :

خداوند در آیه ی ۳۰ و ۳۱ سوره ی نور خطاب به افرد می فرماید : قل للمؤمنین و قل للمؤمنات ….. مردان و زنان مومن باید دارای این ویژگی ها باشد.

 

اول: کنترل نگاه: درست است که در صحبت ها و مکالمات، نگاه مشکلی ندارد ولی نگاهی که زمینه های تحریک را فراهم کند صراحتا قرآن ما را از آن بر حذر می دارد. در همین آیه چند مسئله وجود دارد.

 

دوم: آشکار نکردن زینت ها؛ هر آنچه ما آن را به عنوان عرف و عادت زینت می دانیم و این شامل زینت هایی که در وجود انسان هست و چه زینت های عاریتی می گوید زینت هایت را آشکار نکن البته الا دارد ،این الا یعنی همان منطقه الفراق است ، گفته شد که انسان فطرتا زیبایی طلب است و دین برای هر موضوعی محملی داده است برای این هم محملی قرار داده است، مثل اینکه می گوییم در این منطقه بوق نزنید یا در این مکان فریاد نزنید و آرام صحبت کنید. محدودیت ها در محیط ها بنا به اقتضاعات هست، که این اقتضاعات در روابط فردی و اجتماعی ما تاثیر گذار است.

 

سوم: ورود و خروج ها: آیه ای که بحث استیذان(یعنی اجازه گرفتن) را مطرح می کند خیلی جالب است که موضوعاتی که شارع مقدس آنها را شاخص معرفی کرده است به آنها خیلی توجه نداریم یعنی فکر می کنیم همه ی حریم ها باز است ، و از آن طرف حریم هایی که باید آشکار باشد و کنترل در آن باشد را می بندیم. از جمله مواردی که جزو حریم ها هست، ورود و خروج به مکان هایی است که به گرفتن اذن احتیاج دارد.

 طرح یک سوال جهت به تامل واداشتن ما: آیا فیلم گرفتن از فضاهای خصوصی و در اختیار همه قرار دادن به اجازه احتیاج دارد؟ اگر ورود به تمام اتاق ها و فضاهای خونه برای همه مجاز نیست ، دیدن همه ی صحنه ها برای همه مجاز نیست، چگونه زمانی که به فضای مجازی می رسیم ، تمام این حریم ها را می شکنیم و در اختیار همه قرار می دهیم؟ چه کنترلی می تواند باشد؟  بنابراین اصولا در تربیت دینی ما حریم و حرمت نگه داشتن جزو مواردی است که باید روی آنها تاکید داشته باشیم.

 

چهارم:عدم حرکات تحریک آمیز؛ بعد از آیه ی استیذان، خطاب به زنان مؤمن و همچنین اختصاصا به زنان پیامبر فرموده است : نوع گفتار شما نباید تحریک کننده باشد و همچنین نوع راه رفتن زنان مؤمن. پس شاخص ها در نوع نگاه،  پوشش، راه رفتن، گفتار و ورود و خروج خلاصه شدند. بنابراین اسلام در اینکه فضاهایی برای ما مجاز و فضاهایی ممنوع است صراحت دارد ، حال ما به هر دلیلی چه به خاطر تربیت غلط چه بد باوری های خود بخواهیم این حریم ها را محترم نشماریم و بخواهیم وارد شویم یا مثلا بگوییم فضا فضای مجازی است اینها هیچ یک قابل توجیه نیست!!!!

 

پنجم:عدم رواج منکرات؛ ما حق پخش علنی پرونده های حکم صادر شده دادگاه که در آن گناه باشد را نداریم ، حق پخش تصاویر گناه آلود را نداریم. پس چگونه در فضای مجازی دعوت به دیدن عمل منافی عفت می کنید؟ این را برای عبرت، الگو برای چه چیز گذاشته اید؟

 

چه باید کرد؟

برای این که سرمایه ی حیا و عفاف را برای نسل آینده حفظ کنیم، و برای درست  تربیت کردن نسل بعد از خودمان، باید با این نوع فضاها و هرگونه چیزی که مقابله با این شاخصه ها کند، مخالفت و مبارزه کرده و از هیچ کوششی برای اشاعه فرهنگ غنی دینیمان که سرشار آموزه های گهربار و انسان ساز برای ایجاد عفت ورزی در انسانها است فروگذار نکنیم. و با شهامت اعلام کنیم که ما خواهان زندگی با عفت و حیا هستیم. و تا پای جان با افرادی که اولا باعث کمرنگ شدن این آموزه ها در جامعه شده اند مبارزه کنیم و ثانیا به جلوگیری از اشاعه فرهنگ های ساخته  دست بشر بپردازیم چرا که همگی پوچ بوده و سرشار از پیروی از خواسته های نفس سرکش اند و پیامدی جز کشیده شدن انسان و خصوصا زن به ورطه لاقیدی و بی بند و باری و سوق به خوی حیوانی ندارد.

 

 

 

ندا طبا خیان_تحریریه سایت با حجاب