نوای محبوس 70 ساله تولستوی با کتاب محمد رسول الله، آزاد شد

 

 

 

افکار تولستوی در طول زندگی این نویسنده باعث شده که تولستوی نویسنده‌ای باشد متفاوت از بیشتر هم نسلان خود و از متعلقات دنیوی و وابستگی به آن، ( در عین توانگری) جدا شود و به عالم حقیقی در گذار تاریخی نزدیک‌تر شود و در مورد تمام ادیان اللهی تحقیق کند.

 

چاپ پس از ۷۰ سال!

 

اثر محمد رسول الله در سال ۱۹۰۹ میلادی توسط تولستوی در روسیه نوشته شده، ولی در زمان خودش هرگز به چاپ نرسیده است، چرا که در زمان امپراتوری روسیه، دین اسلام از جمله ادیانی بود که یادگیری آن غیر ممکن و ممنوع بود. تولستوی در این اثر نگاهی پر جذبه به دین اسلام دارد و هم سو با آن، سعی در جمع آوری احادیث پیامبر نموده است.

در سال ۱۹۷۸ میلادی (۷۰ سال بعد از نوشته شدن) این اثر در بزرگترین مجله‌ی جمهوری آذربایجان به نام “مجله‌ی آذربایجان” به زبان روسی به چاپ رسید. این رساله در آذربایجان مثل بمب صدا کرد و روشن فکران آن زمان را به چالش کشید.

 

احادیث محمد رسول الله

 

تولستوی در طول زندگی‌اش همواره به مطالعه در مورد ادیان دیگر علاقمند بوده است چنانکه طبق گفته‌ی خودش قرآن را بارها مطالعه کرده است. او  در سال ۱۹۰۸ میلادی، کتاب احادیث حضرت محمد را که توسط عبدالله السهروردی در هندوستان چاپ شده بود خواند و خواندن این کتاب اثر عمیقی بر روح و جان تولستوی گذاشت چنانکه باعث شد تولستوی علاقمندانه به جمع‌آوری احادیث پیامبر اسلام بپردازد.

احادیث انتخابی تولستوی اکثرأ در موضوعاتی مانند فقر، مساوات، فداکاری بدون چشمداشت، احترام به انسان و… است؛ برای نمونه او در این کتابش نقل می‌کند:

** برادر دینی ات را چه ظالم و چه مظلوم، یاری کن

مردی به حضرت رسول گفت: ای پیامبر خدا اگر برادرم مظلوم باشد به او یاری خواهم کرد اما اگر ظالم باشد چه گونه او را یاری کنیم؟

حضرت فرمود: اگر او را از ظلمی که مرتکب می‌شود بازداری و مانعِ سختی بر آن باشی، آنگاه او را یاری کرده‌ای….

** آیا می‌دانید چه چیزی دین‌ها را خراب کرده‌، و آن را از اصل خویش جدا می‌کند؟ “کسانی که تحلیل و تفسیر غلط از دین می‌دهند، ناقلان ریاکاری که با همه به بحث و جدل نشسته و حکم‌دارانی که با تحلیل مسایلی را بیان می‌دارند.”

**مسلمان آن است که از دست و زبان او ضرری متوجه دیگران نشود. مؤمن کسی است که جان و مال دیگران در نزد او در امان است.

**روزی مردی به پیامبر اکرم نزدیک شده، گفت:

یا رسول الله من تو را دوست دارم.

پیامبر فرمودند: به سخنی که می گویی دقت کن!

مرد گفت: به خدا قسم که من تو را دوست دارم.

وسخن خود را سه بار تکرار کرد. سپس پیامبر فرمودند:

اگر مرا دوست داری برای فقر آماده باش. زیرا آنان که مرا دوست می‌دارند فقر به مانند سیلی به سویشان می‌آید.

 

نامه مادر نگران به تولستوی

 

اعتماد و احترامی که مردم دنیا و به خصوص مردم روسیه برای تولستوی قائل بودند به حدی بود که در مورد زندگی خود و اعتقاداتشان از او به عنوان انسانی بزرگوار که نظرش ارزشمند است، نظر خواهی می کردند.

در بین نامه‌های که برای این نویسنده بزرگ آمده بود و او به آن‌ها جواب داده است، نامه ای وجود دارد که متن آن در کتاب محمد رسول الله آمده است. متن نامه به این شرح است:

” در ابتدای نامه به دلیل اتلاف وقت با ارزش شما و همین طور مشغول کردنتان برای مطالعه این نامه معذرت می‌خواهم. من زنی ۵۰ ساله و مادر سه فرزندم. همسر من مردی مسلمان است، اما عقد و ازدواج ما مطابق آداب و آیین اسلام جاری نشده است و طبق قوانین موجود به صورت قانونی زن و شوهر هستیم. فرزندان مشترک ما پیرو دین مسیح هستند.

دخترم ۱۳ سال دارد. یکی از پسرهایم ۲۳ سال و در انستیتوی تکنولوژی پترزبورگ تحصیل می‌کند. پسر دیگرم ۲۲ ساله است و در مدرسه نظامی آلکسیوی، مسکو در حال گذراندن دروس است. پسرانم برای گرویدن به دین پدری خود از من اجازه می‌خواهند.

من چه می توانم بکنم؟ می دانم طبق قوانین جدید مملکت، این امر ممکن است و از سویی رفتار دولت را نسبت به خارجیانی؛ همچون ما به خوبی می‌دانم. این اندیشه‌ی پسرانم به دلایل کوچک، یا درگیری‌های خانوادگی نیست. از طرفی دلایل مالی و نیز رسیدن به مقاماتی سبب این اندیشه در آن‌ها نشده است، ولکن چیزی که بسیار نمایان است آن که آنان به دلیل تاتار بودنشان می‌خواهند به مردم خود که همواره در تاریکی و جهالت بوده‌اند، یاری کنند.

ای کاش می توانستم دردهایی را که در زندگی کشیده ام برای شما بیان کنم… من مادری هستم که دیوانه‌وار فرزندان خود را دوست دارد و هم اینک که برای شما نامه می‌نویسم، چشمانم پر از اشک است

آقای تولستوی! شما در هیچ برهه‌ای از زندگی به اشخاصی مانند ما که انسان هایی کوچک هستیم، پشت نکرده‌اید و همواره توصیه‌های خود را بدرقه اشخاصی مانند ما کرده‌اید؛ به این دلیل برای من بسیار روشن است که از فکر خود مدد گرفته و جسارت آن را یافتم تا برای شما بنویسم. مرا با سخنان تسلاّ‌دهنده خود آرام کنید. بسیار معذرت می‌خواهم که وقت گران بهای شما را گرفتم، ولی باور کنید که این را تنها به خاطر عشق مادری نسبت به فرزندانم انجام داده ام.

کسی که با تمام قلبش به شما ایمان دارد؛ یلنا یفسیموونا وکیلاوا “

 

تعلیمات محمدی بسیار با ارزش‌تر مسیحیت است

 

ارادت تولستوی نسبت به اسلام به حدی بود که در جواب مادری که عنوان کرده بود با مردی مسلمان ازدواج کرده و حالا فرزندانش می‌خواهند به دین اسلام در آیند و او نمی‌داند چطور با این قضیه کنار بیاید، اینطور جواب داده بود:

اسلام و در رأس آن حضرت محمد (ص) در تعلیمات خود اساس تمام ادیان مقدس را در خود دارد و با خیلی از حقایق دین مسیحیت نیز همگامی و نزدیکی دارد، زیرا پایه‌ی ادیان الهی، خداست. بدانید که دین اسلام و تعلیمات محمدی در مقایسه با مسیحیت بسیار با ارزش‌تر و دارای مقامی والاتر است، خصوصیات بیشتری دارد و اینکه فرزندان شما در راه این تفکر آسمانی خدمت می‌کنند، با تمام قلبم با آنها هم فکر بوده و به آن‌ها تبریک می‌گویم.

 

 

 

مراقب فرقه بهائیت باشید!

 

 

تولستوی در ادامه‌ی نامه‌اش به این مادر نگران با نکته سنجی می نویسد:

” ولی فراموش نکنیم که بعضی از روش‌ها وجود دارند که با نام اسلام و یا دین آمادگی کامل دارند تا انسان‌ها را به راه‌های غلط بکشانند، یکی از اینها “بهائیت” است که ابتدا با نام اسلام در ایران ظهور کرد و بعدها گسترش بیشتری کرد….

بهائیان کعبه را به عنوان قبله قبول ندارند و جایی را که بهاءالله در آن ساکن است به عنوان قبله پذیرفته‌اند، قرآن را قبول ندارند و به جایش دو کتاب به نام های “بیان” و”اقدس” را باور کرده‌اند که این باورها باطل است و از طرف کسی نباید مورد پذیرش قرار بگیرند.

و آیین دیگری که از آن به نام اسلام باید دوری کرد، آیینی است که ابتدا در شهر “کازان” ظهور کرده است و مریدان و طرفداران آن خود را “واسیوویچ”ها نام نهاده اند، یعنی “قشون خداوند”. این فرقه‌ها ابتدا خواسته‌اند باورهای خویش را در” قالب‌های انسانی” و باور به دوستی و صداقت بنا کنند ولی بعدها با همه‌ی این باورها دشمنی کرده‌اند. به همین دلیل پیروی از آن‌‌ها با هر نامی چون اسلام و یا دین‌های دیگر اشتباه است.

اگر افکار من حداقل موجب نادیده گرفتن ایده‌های غلط باشد خیلی خوشحال می‌شوم.  پس شما مادر عزیز نگران نباشید و مرا در جریان فعالیت‌های خود قرار دهید….”

 

فاطمه قاسم آبادی-تحریریه سایت باحجاب