این همه مشکل بعد از انقلاب ؛ چرا

اکنون ما در جامعه ای هستیم که هیچکدام از حکومتگران ما گناه نمی کنند چون حکومت اسلامی است. همه اطرافیان شان پاک هستند! فقط شاه بود که اشتباه می کرد و دچار فساد بود!

از وقتی انقلاب اسلامی پیروز شد ما خطوط تلفن زیادی در شهر ایجاد کردیم وهمچنین از آنروز خط موبایل را به کشور آوردیم؛ و شبکه های گاز رسانی برای روستاها آوردیم؛ نمی دانید ما خیلی پیشرفت کردیم و برای خیلی از روستاها جاده های آسفالتی درست کردیم. فکر نکنم شاه عرضه ی چنین کاری را می داشت. آخر این چیزها زمان شاه هنوز به وجود نیامده بود.

این روزها سوال هایی در جامعه مطرح می شود که با توجه به برداشت های ظاهری از رخدادهای جاری در کشور است و از طرفی عدم پاسخگویی به موقع به آنها این شائبه را ایجاد می کند که این سوالات و این نوع قرائت ها از فضای داخلی کاملا مستدل و متقن است، که برخی از آنها شامل پرسش های زیر است:

 ـ آیا وضعیت فساد موجود و رواج فحشا در حال حاضر کمتر از دوران قبل از انقلاب است، آن هم در حالی که هر روزه روزنامه ها و سایت ها مطلبی درباره آن می نویسند؟

ـ آیا اعتیاد به مواد مخدر پس از انقلاب بیشتر نشده؟

ـ آیا بی حجابی و بی بندوباری بیشتر نشده؟

ـ آیا دزدی و قاچاق کمتر شده؟

ـ آیا بیکاری که سبب بسیاری از معضلات اخلاقی است در جامعه بیشتر رواج پیدا نکرده؟

ـ آیا جامعه شادی و نشاط خود را از دست داده است؟

اینها مواردی از ابهامات و گاها اعتراضاتی است که حداقل به طور ویژه در کامنت گذاری ها و وبلاگ نوشته ها در فضای مجازی به چشم می آید. در اینجا باید به چند نکته توجه داشته باشیم.

رنج های و نیازهای مردم

همه از موافق و مخالف به این موضوع اعتراف دارند که مردم برای پیروزی انقلاب رنج های بسیاری را متحمل شده اند. از طرفی دیگر همین مردم برای سنجیدن آثار و نتایج انقلاب آن را با نیازها و یا اهداف خود می سنجند که تا حد زیادی مقبول هست، ولی نتیجه آن ابهاماتی و نمره منفی می شود در ذهن افراد که دربالا نیز به آن اشاره کردیم.

از سوى دیگر دولت که طبق قانون اساسى مکلف به تحقق اهداف انقلاب اسلامى است، عملکرد خود را با توجه به امکانات مادى که در اختیار داشته مى‏سنجد و نظر به تنگناها و مشکلاتى که از این بابت وجود داشته، نمره بالایى به خودش مى‏دهد و آثار و نتایج انقلاب را خوب و بالا ارزیابى مى‏ نماید.

بنابراین دولت و ملت به دلیل تفاوت ملاک، ارزیابی هاى متفاوتی از آثار و نتایج انقلاب اسلامى مى ‏کنند که همین امر مى ‏تواند آسیب ‏زا باشد. با توجه به این امر باید گفت که بررسى و ارزیابى آثار و نتایج انقلاب اسلامى از این نظر امرى بسیار لازم و ضرورى است که باید درست تحقیق شده و درست تبلیغ شود.

موضوع مهم این است که همه باید در ارزیابی های خود به دو مورد توجه داشته باشند:

۱- یکی اهداف انقلاب؛

۲- دیگری امکانات موجود و در دسترس است .

نگاه به این دو مطلب و سنجش بر این معیار بسیاری از شبهات مطرح در این زمینه را پاسخگو خواهد بود.

مردم، شادی، تفریح

به طور مثال آحاد ملت با توجه به نیازهای شان، خواهان مسکن، کار، بهداشت، تغذیه، امنیت، عزت و عفت هستند و به دنبال اینکه اگر حکومت اسلامی است؛ چرا دزدی و قاچاق و خیلی چیزهای دیگر در جامعه وجود دارد، این طبیعت نیازهاى انسان است که باید سریعاً اشباع شوند. اما از طرف دیگر حکومت با توجه به کمبودها و مشکلات مادى، ممکن است بگوید براى اشباع این نیازها و تحقق این اهداف در سطح عمومى، پنجاه سال وقت نیاز است. این هم مى ‏تواند منطقى باشد، اما نوشداروى بعد از مرگ است. اما اگر ملاک تلفیقى درست از جوانب مختلف باشد می‌تواند مورد قبول واقع شود. از یک سو ملت تلاش مى‏ کند، همه‏ ى توانهاى بالقوه‏ى خود را بالفعل کند و از سوى دیگر تا حد ممکن نیازها را محدود کرده و به تأخیر بیاندازد. دولت نیز تلاش مى ‏کند ضمن توزیع عادلانه ‏ى امکانات محدود، اعتماد و مشارکت عمومى را جلب کرده و براى افزایش تولید و بالفعل کردن امکانات بالقوه تلاش بیشترى بعمل آورد.

 

از سوی دیگر قطعا وقتی کسی شاکی می شود که در حال حاضر شادی وجود ندارد و تفریحی نیست و منکر امکانات موجود برای سرگرمی می شود، باید ببینیم نظر او درباره شادی و تفریح چیست؟ قطعا اگر مد نظر چنین فردی تفریحات از نوع غیر اخلاقی آن مثل کاباره و دیسکو مراکز تفریحی مختلط نامناسب و یا ارتباطات نامشروع در خیابان باشد، قطعا هدف او با هدف انقلاب فرق می کند و هیچ گاه این هدف در راستای اهداف یک انقلاب اسلامی محقق نمی شود.

پس در تمام سنجش های آثار انقلاب باید هدف و امکانات را مد نظر داشت.

 

وقتی فرد بر این باور است که آزادی نیست، باید دید هدف و نظر او از آزادی چیست، آزادی را برابر با ولنگاری و یا به راه انداختن آشوب خیابانی و بی قانونی و توهین به هرفرد و گروهی به بهانه آزادی بیان می داند؟ قطعا این هدف از آزادی با هدف انقلاب از آزادی متفاوت خواهد بود و در این چارچوب نمی گنجد.

                     

در بعد امکانات نیز می توان به این نکته اشاره کرد که ما قبل از محکم شدن پایه های سیاسی انقلاب، به مدت ۸ سال وارد دفاع نظامی از خود شدیم و هنوز بعد سال ها درگیر تبعات اقتصادی و روانی و اجتماعی آن هستیم، هر چند که آثار و برکات آن نیز غیر قابل چشم پوشی است.

 به اضافه اینکه در قبل از انقلاب با توجه به رابطه و حمایت همه جانبه کشورهای قدرتمند کمترین فشار خارجی بر ایران وارد می شد و عملا تا منافع اقتصادی شان مورد خطر واقع نمی شد این حمایت ها پا برجا بود، سطح پیشرفت کشور به تناسب درآمدهای کشور و نسبت هزینه آن در توسعه ایران و رفع فقر عمومی، بسیار ناچیز بود و موارد بسیار دیگر؛ پس بررسی موضوع امکانات و اهداف انقلاب حتما باید برای پاسخ به این سوالات در نظر گرفته شود.

آیا ما به خواسته های انقلاب رسیده ایم؟

در موضوع مقایسه نیز باید یاد آور شویم هر انقلابی مثل ایران برای رسیدن به وضعیت مطلوب و برهم زدن وضع موجود مثل از بین بردن نظام شاهنشاهی اتفاق می افتد؛ و هدف از آن رسیدن به مدینه فاضله، زیبا و پر از رفاه و آرامش است که به درست و غلط، الگوی بلادهای غربی همواره مصداق این جامعه آرمانی پیش روی ملت هاست. از سویی آنچه که رسانه ها به مردم نشان می دهند، چه از طریق رسانه های داخلی و چه از طریق ماهواره ها همه نمادی از همین رفاه بالای اجتماعی است، که اگرچه در برخی ازموارد حقیقت است ولی در بسیار دیگر غلو بوده و یا اینکه نمایی درست از ریشه های شکل گیری این رفاه به مردم نشان داده نمی شود. که این وضع حاصل از حداقل ۱۲ ساعت کار روزانه و مالیات های سنگین و بالای ۵۰ درصد برای تامین هزینه های این رفاه است که عموما هم به جز وجه ظاهری در سایر موارد اثری از آن نیست. بنابراین این مقایسه ظاهری با کشورهای پیشرفته نتیجه ای جز چنین برداشت هایی ندارد.

 

نکته دیگر اینکه کشورهاى پیشرفته و مرفه اقتصادى و صنعتى طى چه زمانى، طى چه مراحلى و با چه امکاناتى به وضع موجود فعلى رسیده ‏اند؟ از لحاظ نظرى و فکرى و فرهنگى و علمى، آنها حداقل این مسیر را از ۵ قرن قبل و از زمان رنسانس آغاز کرده‏ اند و از لحاظ علمى، فنى و تکنولوژیک و از لحاظ ادارى و سیاسى و حقوقى، این مهم را از دویست سال پیش با انقلاب فرانسه شروع نموده‏ اند. در حالیکه در آن دوران پادشاهان ایران به دنبال عیاشی و ثروت اندوزی سلطه سیاسی بودند و اگر کاری نیز می کردند بر اجبار سایرین و زمانه بوده، مثل زمانیکه رضاخان به درخواست و اصرار و اجبار متفقین مجبور به کشیدن چند جاده اصلی و راه آهن برای انتقال نیروهای آنها ازجنوب به شمال و سایر مناطق شد در حالیکه پیش از آن، و پس از آن حتی در دوره محمدرضا پهلوی هم به آن توجهی نشد و درهمان حد باقی ماند.

                  

 

بهشت غرب

از طرف دیگر، مهم‏ترین هدف و غایت دولت و تمدن نوین غربى، ایجاد بهشت روى زمین بود. این هدف‏ در ضدیت با فرهنگ و سلطه کلیسایى قرون وسطى بود در حالیکه انقلاب اسلامى هدف غایى و نهایى‏اش معنویت و تقرب به خداى واحد و منزه است. و البته بطور واقعى و متعادل، اقتصاد و نیازهاى مادى را هم بعنوان وسیله و ابزار مى‏ پذیرد.

 

پس باید دید که پس از پانصد سال این بهشت روى زمین به چه بهایى بدست آمده است؟ و چشم انداز آینده‏ى آن چیست؟ این بهشت روى زمین به بهاى استعمار و استثمار و عقب ماندگى جهان سوم حاصل شده است و در حال حاضر فقط ۱۵% از جمعیت جهان که در نیمکره شمالى هستند از مواهب این بهشت مادى برخوردار هستند، که در آنجا نیز بخشى از مردمان زیر خط فقر زندگى مى ‏کنند. عموم این بهشت ها با استعمار و ثروت مردم کشورهای آسیایی و آفریقایی از طریق سلطه نظامی و پس از آن سیاسی و اقتصادی به دست آمده است.

 

 

این نکته مى‏ تواند یکى از مهم‏ترین اهداف و آثار و نتایج انقلاب اسلامى را که عرفان و معنویت باشد تبلیغ و ترویج نماید. دلزدگى مردمان غرب از بهشت روى زمین و جامعه رفاهى و مصرفى و گرایش آنها به سوى حقیقت و معنویت، عمدتاً دچار آسیب‏هاى جدى شده است و از جن‏گیرى و شیطان پرستى، پوچ گرایى، جادوبازى و احضار ارواح و… سردرآورده است که بعنوان عوارض و آسیب هاى جدى تمدن نوین باید به آن نگریست. در واقع یکى از اهداف و انگیزه‏هاى وقوع انقلاب اسلامى در دو دهه‏ ى قبل، اعتراض به ماده گرایى حکومت شاه بود. آن دولت با الگو قرار دادن توسعه غرب در آمدهاى نفتى را هزینه کرد و ضمن آنکه نتوانست همان جامعه مادى و رفاهى غرب را هم محقق نماید، بلکه قسمتى از آسیب‌‌ها و ابتذال هاى فرهنگى و معنوى آنجا را وارد کرد و من حیث المجموع سبب در هم ریختگى و نابسامانى شدید جامعه ایران شد.

بنابراین استفاده از ملاک کشورهاى پیشرفته براى سنجش و ارزیابى آثار و نتایج انقلاب جاى تردید و تأمل دارد چون غایت فرهنگ و ارزش آنها مادیت و اصالت و اولویت اقتصاد است، در حالیکه غایت انقلاب اسلامى معنویت و نگاه ابزارى به اقتصاد است.

خودمان را با چه کشورهایی مقایسه کنیم

یکى از ملاک هاى عالمانه و منصفانه براى سنجش و ارزیابى انقلاب اسلامى مقایسه با کشورهاى همطراز است. در این رابطه مى ‏توان موقعیت کنونى کشور را که نتیجه‏ى دو دهه عملکرد انقلاب اسلامى است با وضعیت کشورهایى مانند مصر، پاکستان و ترکیه سنجش کرد. این کشورها مسلمان هستند و با ایران، هم منطقه مى‏ باشند. از لحاظ جمعیتى کم و بیش در حد و اندازه‏ى ایران هستند سنجید. نتایج چنین پژوهشى از لحاظ نظرى و کاربردى مى ‏تواند فوق ‏العاده مفید و قابل استفاده باشد. در چنین پژوهشى باید بررسى کرد که کشورهاى همسایه و همطراز ایران طى دو دهه ‏ى گذشته در حالى‏که جنگ و انقلاب نداشته‏اند، اینک از لحاظ اقتصادى، فرهنگى و سیاسى چه وضعیتى دارند؟ واگر در برخی موارد به توفیقی  دست یافته اند چه بهایی از استقلال و هویت فرهنگی را از دست داده اند؟

علت شبهه ها از دید دو نسل

 

نکته ى دیگر آن است که بخش عمده‏اى از جمعیت جوان کشور، خود فرد نظام پیشین را لمس و تجربه نکرده‏اند و شاید دقیقاً با تمام وجود ندانند و حس نکنند که چرا نسل قبل آنها دست به انقلاب زده است. این نسل وضعیت موجود نظام را با انتظارات و توقعات و آرمان هاى خود مى‏سنجد و ممکن است وضعیت مادى زندگى غربى را الگوى ارزیابى و سنجش قرار دهد.

اما نسلى که شرایط قبل از انقلاب را درک و لمس کرده زحمات و لطمات انقلاب و جنگ را صبورانه و داوطلبانه به امید تحقق اهداف و آرمان هاى انقلاب تحمل کرده‏اند اما در عین حال از برخى مسایل رنج مى‏برند و از یک انقلاب الهى و مردمى بسیار بسیار انتظار دارند. به طور مثال در ابعاد اقتصادى، همواره مسأله‏ى تورم، گرانى، احتکار، افزایش شدید ثروت برخى از افراد و اقشار، تبعیض ها و اختلاف درآمدها، کاهش قدرت خرید اقشار متوسط و ضعیف… آنان را آزار می دهد.

در بعد فرهنگى و اخلاقى نیز بزرگترین هدف و نتیجه‏ى انقلاب، احیاء دینى، اخلاقى، فرهنگى و معنوى بوده است و بسیارى از کسان آثار و دستاوردهاى معنوى و فرهنگى انقلاب را آنقدر زیاد و روشن مى‏بینند که معتقدند تمام خسارات و هزینه‏هاى مادى و اقتصادى که تا کنون به نظام تحمیل شده، به این دستاوردها مى‏ارزد.

اما در کنار این آثار قرائتى دیده مى‏شود که باید تأمل کرد. مثلاً چرا هنوز تعداد قابل توجهى معتاد وجود دارد و چرا عده‏اى درگیر قاچاق مواد مخدر هستند؟ چرا برخى از جوانان و اقشار ما دچار ابتذال و تهاجم فرهنگى شده و نشانه ‏هایى از منکرات و منهیات بصورت نیمه آشکار و پنهان دیده مى‏ شود؟ بطوریکه برخى مى‏ گویند فساد اخلاقى و ابتذال فرهنگى قبل از انقلاب آشکار بود اما اینک پنهان شده است و از بین نرفته است.

قطعا نمی توان منکر این قضیه شد ولی باید توجه کرد این قرائت و میزان شیوع آن به کل جامعه چقدر است؟ نگاهی به اطرافیان و نمودهای خانوادگی اطرافیان بیشتر اثر گذار است.

از طرفی دور شدن تدریجی از گفتمان اولیه انقلاب و رویکرد همه جانبه به مادیات هم در این مورد بی اثر نیست و البته کم کاری های فرهنگی رو نمی توان تکذیب کرد؛ و البته خیل عظیم جوانانی که در این ولوشو بازار فرهنگ و اخلاق همچنان استوار بر حفظ عفت و حجاب و حیا و غیرت دینی پافشاری می کنند. خیل عظیمی که هدفمند در جامعه فعال هستند و بی دلیل و بی هدف و به دنبال خوشگذرانی و خود نمایی در خیابان‌ها نمی چرخند. با دقت نگاه کنیم باز هم می بینیم هرچند که هیچ جامعه ای منزه نیست ولی جامعه اسلامی ما با تمام کاستی ها رو به جلوست خیلی سریعتر و بهتر از قبل رو به جلوست.

کاری از گروه دین و فرهنگ باحجاب